در بیان فلسفه قیام سیدالشهداء(علیه‌السلام) شاید برخی بگویند که حضرت قیام کرد که شهید شود. شاید هم برخی بگویند که حضرت قیام کرد تا حکومت تشکیل دهد؛ اما کسانی که این گونه علل را بیان می‌کنند بین علت و نتیجه خلط کرده‌اند.
در همین رابطه بخوانید:
محمدرضا رضوی در مقاله خود با عنوان کامل فلسفه قیام سیدالشهداء(علیه‌السلام) در نگاه به زیارت اربعین این موضوع را بررسی کرده است.
وی در بیان علت قیام سیدالشهداء(علیه‌السلام) می‌نویسد: شهادت یا حکومت نتیجه قیام سید الشهداء(علیه‌السلام) بود نه هدف و علت قیام.
آری حضرت برای هدفی قیام کرد که نتیجه آن می‌توانست حکومت باشد یا شهادت که از قضاء شهادت بود. در زمانه ما نیز امام خمینی(ره) قیام کردند که نتیجه قیام ایشان نیز ممکن بود حکومت باشد یا شهادت. در پایان این قیام منجر به حکومت شد.
در بیان علت قیام امام حسین(علیه‌السلام) می‌توان چندین نکته و چندین علت را بیان کرد؛ اما همه این‌ها تحت یک هدف واحد جمع می‌شوند. اما آن هدف چیست؟ خود امام این هدف را بیان کرده‌اند.
«ِ وَ أَنِّی لَمْ أَخْرُجْ أَشِراً وَ لَا بَطِراً وَ لَا مُفْسِداً وَ لَا ظَالِماً وَ إِنَّمَا خَرَجْتُ لِطَلَبِ الْإِصْلَاحِ فِی أُمَّهِ جَدِّی ص أُرِیدُ أَنْ آمُرَ بِالْمَعْرُوفِ وَ أَنْهَى عَنِ الْمُنْکَرِ وَ أَسِیرَ بِسِیرَهِ جَدِّی وَ أَبِی عَلِیِّ بْنِ أَبِی طَالِبٍ ع»
انحراف ناشی از جهالت
نویسنده در بیان قیام سیدالشهداء(علیه‌السلام) معتقد است: حضرت برای اصلاح قیام کرد. اصلاحی که به خاطر مردن سنت‌ها و زنده شدن بدعت‌هاست. به خاطر از بین بردن انحرافی است که در جامعه وجود دارد. اکنون باید دانست علت اصلی انحراف موجود در جامعه چه بوده است که حضرت برای اصلاح آن قیام کرد.
به اعتقاد نویسنده یکی از عوامل انحراف جهالت بود. منظور از جهالت در بحث ما، جهالت در برابر علم نیست بلکه جهالتی مراد است که در برابر عقل قرار می‌گیرد. به این نوع از تقابل در روایات نیز اشاره شده است.
در مقاله مذکور برای تطبیق این جهالت بر جامعه زمان امام حسین(علیه‌السلام) نویسنده کمی به عقب برمی‌گردد. زمانی که مردم مکه بت می‌پرستیدند، مردار می‌خوردند، مرتکب فحشاء می‌شدند، پیوند خویشاوندی را گسسته و با همسایه بدرفتاری می‌کردند.
برای خواندن کامل این مقاله اینجا را بخوانید:
