حمید حسام، نویسنده کتاب در جایی برای انتخاب عنوان خس بی سر و پا به نکته جالبی اشاره کرده است. وی میگوید این نام برگرفته از غزلی است که علامه محمد حسین طباطبایی در سال ۱۳۶۳ سروده است. شاه بیت آن این است: «من خس بی سر و پایم که به سیل افتادم/ او رفت من را هم به دل دریا برد».
در بخشی از سفرنامه معنوی خس بی سر و پا آمده است:
کنار موکب، دقایقی درنگ میکنم و گلویی تر؛ و هنگام سوار شدن به اتوبوس، صاحب موکب برگهای را با یک خرما به من میدهد که روی برگه این حدیث نوشته شده است: «قال الصادق (ع): لوقتل اهل الارض به الحسین ماکان اسرافا.» یعنی اگر تمام اهل زمان به خاطر امام حسین (ع) کشته شوند، اسراف نیست.
در همین رابطه بخوانید:
آرمانشهر در عصر مدرنسیم
سوار اتوبوس میشوم و در دفترم مینویسم:
اینجا هیچکس مالک و متعلق به هیچچیز نیست. اینجا همان آرمانشهری است که در هیاهوی عصر مدرنیسم، غریب و ناشناخته مانده است. دین در اینجا دکان دنیاخواهی نیست. مردم این سرزمین فریاد علی (ع) را از اعماق تاریخ شنیدهاند. دین را، چون پوستین وارونه نپوشیدهاند. ریا و تملّق را کشتهاند. مال و جان را برای معامله با خدا میخواهند. برایشان عروس هزاررنگ دنیا، نقاب از صورت کنار زده است و سیمای حقیقی این عجوزهی سستنهاد را میبینند. با حسین زندگی میکنند و با شوق دیدار او راه میروند.
ساعت یازده ظهر است. از دور اتوبانِ بصره به بغداد را میبینم. جادهای که در دوران جنگ با دوربین و از روی دکل دیدهبانی دیده بودم و آرزو داشتم روزی پایم به آن برسد. از کنار این جاده، انبوه جمعیتی از جنوب عراق به سمت نجف روانهاند. این مسیر هفتصد کیلومتری از فاو و بصره آغاز میشود و یکی از میقاتهای اربعین است که حسب شنیدهها، زائرین عراقی، بیست و چهار روز برای طی کردن آن در راهند تا ظهر اربعین خودشان را به کربلا برسانند. میقاتهای اربعین فراواناند؛ از سامرا، کاظمین و بغداد تا حتی کرکوک و مناطق کردنشین شمال عراق. هرکدام مبدأ حرکت میلیونها زائر پیادهی عاشق است. مثل میقات «حجفه» در مکه و میقات «شجره» در مدینه به ایام حج تمتع، ولی این میقاتهای پابرهنگان، به هیچ روی در تراز معقولات بشری نیست.
ادامه این سفرنامه شیرین را در کتاب «خس بی سر و پا» بخوانید و با حمید حسام تا کربلا همسفر شوید.
در انتهای این کتاب عکسهایی از پیاده روی اربعین گنجانده شده که این سفرنامه را خواندنی تر کرده است. صحنههایی که از لنز دوربین ۲ عکاس همدانی به نامهای پوریا پاکیزه و بهزاد علی پور عبور کرده و در «خس بی سر و پا» ماندگار شده است. همچنین تصاویری از پیادهروی شهید همدانی در اربعین حسینی همدر این تصاویر دیده میشود.