حجتالاسلام رضا عندلیبی در مقالهای با عنوان زیارت اربعین از دیدگاه فقه ، جنبه فقهی زیارت اربعین را بررسی کرده است.
در همین رابطه بخوانید:
در اين مقاله، سه مبحثِ مورد بررسی قرار گرفته است. از جمله حكم اصل زيارت اربعين، حكم پيادهروی در زيارت امام حسين علیه الاسلام و حكم پيادهروی اربعين.
پس از بررسی ادله گوناگون، بهويژه روايات و تحليل سندی و دلالي آنها، استحباب زيارت اربعين بهطور ويژه و افضليت زيارت پياده بر زيارت سواره بررسی شده است.
همچنين در پايان، رجحان و فضيلت پيادهروی اربعين ـ بر فرض عدم تماميت ادله در دو مبحث گذشته ـ به حكم ثانوی و از باب تعظيم شعائر، ايجاد خشم در دشمنان، مصداق عزاداری بر امام حسين علیه الاسلام يا تبليغ اسلام ناب محمدی صلی الله اثبات شده است.
در بحث فقهی زيارت اربعين، پس از بررسی ادله مطرح شده در سه مبحث جداگانه، اصل رجحان و فضيلت زيارت اربعين با توجه به روايات و سيره اثبات شد. پس از آن، با ادله گوناگون رجحان و افضليت پيادهروی در زيارت امام حسين(علیه الاسلام) بر زيارت سواره ثابت شده است.
در پايان، بر فرض عدم تماميت ادله در دو مبحث گذشته، به حكم ثانوی و از باب تعظيم شعائر، ايجاد خشم در دشمنان، مصداق عزاداری بر امام حسين(علیه الاسلام) و يا تبليغ اسلام ناب، فضيلت و استحباب پيادهروی اربعين نيز اثبات شده است.
اربعین و شعائر مذهبی
در بخشی از این مقاله آمده است:
اين پيادهروی، به مرور زمان جزو شعائر مذهب شده است. خداوند متعال در قرآن كريم میفرمايد: (وَ مَن يُعَظم شَعائِرَ اللهِ فَإنَّها مِن تَقوَي القُلوب)؛ «و هر كس شعائر دين خدا را بزرگ و محترم دارد اين صفت دلهای با تقواست».
شعاير جمع شعيره به معناي دليل و علامت است. شعاير الله اموری است كه دليل و نشانه بسوی خداست. صفا و مروه و مشعر هم، كه در قرآن از شعائر الهی شمرده شده است، از جهت نشانه خدا بودن محترم است.
پس راهپيمايی عظيم اربعين داراي فضيلت و ثوابي است. میتوان به زائران حسينی، كه سؤال میكنند: «سه روز پيادهروی از نجف تا كربلا فضيلتش بيشتر است و يا زيارت ائمه اطهار علیه الاسلام در عتبات مقدسه؟» شركت در راهپيمايی ميليوني اربعين را توصيه كرد. چراكه اين پيادهروی، تعظيم شعائری است كه بر پايه آيات قرآن كريم دارای فضيلت بسياری است. بنابراين، پيادهروی اربعين حسينی نيز محترم و تعظيم و بزرگداشت آن دارای رجحان و فضيلت است.
پيادهروی اربعين در حكم ثانوی
وی در جایی دیگر عنوان میکند:
عزادارای برای سيدالشهداء عزای بر سيدالشهدا عنوان خاصی غير از تعظيم شعائر است. پيادهروی اربعين مصداقی برای تعزيه بر اباعبدالله است و عنوانی مستقل دارد. پس اين پيادهروی از باب مصداقيت برای عزاداری نيز استحباب جداگانهای میتواند داشته باشد.
به اعتقاد وی پيادهروی اربعين حركت تبليغی بوده كه مورد توجه رسانههای جهانی است. این حرکت میتواند از باب تبليغ اسلام ناب محمدی نيز، استحباب و رجحان، بلكه ضرورت داشته باشد. بنابراين اگر هيچ يك از ادله استحباب پيادهروی در زيارت امام حسين(علیه الاسلام) تام نباشد. با توجه به اين ادله، میتوان ادعا كرد كه پيادهروی اربعين امروز به حكم ثانوی دارای فضيلت و رجحان بیبديلی است. در واقع میبايست از اين فرصت عظيم به بهترين نحو بهره جست.
برای خواندن مقاله زیارت اربعین از دیدگاه فقه اینجا را بخوانید: