حجت الله عبدالملکی اقتصاددان، کارشناس اقتصاد مقاومتی و عضو هیئت علمی و دانشیار دانشگاه امام صادق علیه السلام است. با وی در رابطه با ابعاد اقتصادی و تحول جهانی اربعین به گفتگو نشستیم. عبدالملکی در بخش اول مصاحبه از شکل گیری اقتصاد مقاومتی جهانی و همگرایی اقتصادی در اربعین گفت. به اعتقادی وی اجتماع بزرگ اربعین منتج به همگرایی اقتصادی کشورهایی چون ایران و عراق خواهد شد. عبدالملکی در بخش دوم مصاحبه از جزییات شکل‌گیری ملل متحد رویداد اربعین صحبت کرده است.
در همین رابطه بخوانید:
ادامه گفتگو را بخوانید:
سایر تاثیرات جانبی راهپیمایی اربعین چیست؟
در اربعین بازار بسیار بزرگ بین المللی شکل می‌گیرد که میلیون‌ها نفر در آن مشارکت می‌کنند. در همگرایی اقتصادی، مهم ترین موضوع بازار مشترک است. در این بازار، تعاملات اقتصادی گسترش پیدا خواهد کرد. در حال حاضر تعامل اقتصادی ایران و عراق سال به سال بیشتر می‌شود و به ده‌ها میلیارد دلار می‌رسد.
بخش زیادی از تجارتی که بین ایران و عراق شکل گرفته، محصول تعاملات ایرانی‌ها و عراقی‌ها در جریان اربعین است. کالاهایی اعم از دارو، مواد غذایی و… در مسیر پیاده‌روی از کشورهای مختلف اسلامی آورده شده است. شرکت کنندگان مراسم اربعین (شهروندان ۸۰کشور دنیا) این‌ها را مصرف می‌کنند. در واقع بازار اربعین تمرین جدی در شکل دهی به بازار بین المللی بسیار بزرگ مشترک است.
بازار اربعین مشترک میان عراق و ایران
این فرصت تعامل چگونه شکل خواهد گرفت و چه نتایجی برای ایران و عراق به دنبال دارد؟
در این بازار، کشورها فرصت توسعه تعامل دارند و دیگر لزومی ندارد که عراقی‌ها فقط از چین یا آمریکا و اروپا خرید کنند. عراقی‌ها امکان خرید از ایران، کویت، لبنان و… را خواهند داشت. ما به ایرانی‌ها توصیه می‌کردیم، لیستی از کالاهای با کیفیت منطقه زندگی خود تهییه کنند و در مسیر پیاده روی این لیست را به همراه نام و شماره تماس تولیدکننده به مواکب بدهند تا زمینه همکاری در فضای غیر اربعینی هم فراهم شود. این تعامل اقتصادی‌ها در فضای اربعین خوب شکل گرفته و در سال‌های آینده توسعه هم پیدا می‌کند.
پول مشترک اسلامی
سایر مزیت‌های همگرایی اقتصادی بر چه مواردی استوار است؟
نمونه دیگر از این همگرایی اقتصادی، تبادل پول‌های مشترک است. در حال حاضر به دلیل این‌که حضور ایرانی‌ها در عراق بیشتر از دیگر ملت‌هاست، پول ایران و عراق به راحتی مبادله می‌شود. هرچند اغلب خدمات در مراسم اربعین رایگان بوده؛ اما خریدهای حاشیه این مراسم امکان جابه‌جایی پول را فراهم می‌کند.
در حالت عادی و غیر اربعین هم اگر به عراق سفر کنید احتیاجی به دینار ندارید و با پول ایران هم می‌توانید خرید کنید. در کنار خریدهایی که اتفاق می‌افتد، پول کشورها به هم نزدیک می‌شود. این موضوع شروعی برای خارج کردن پول‌های پوشالی مرجع دنیا مثل دلار و یورو از صحنه معاملات کشورهای حوزه تمدن اسلامی است.
موضوع پول مشترک اسلامی دائما مطرح است که بعضا گفته می‌شود این پول می‌تواند دیجیتال باشد. از آن‌جایی که در اربعین علاوه بر افراد عادی، مقامات سیاسی و اقتصادی و فعالان و تجار هم شرکت می‌کنند، فضا برای تعاملات اقتصادی در عرصه کلان و طراحی و توسعه پول اسلامی فراهم است.
بعد از شهادت حاج قاسم و نقشی که ایشان در مبارزه با داعش و سلفیت و به ثبات رساندن کشورهای محور مقاومت داشت، نظری مطرح شده است که پول مشترکی با پشتوانه و تصویر حاج قاسم شکل بگیرد. البته این به معنی آن نیست که واحد پول حاج قاسم باشد. به طور کلی به واسطه همدلی و تعاملات شکل گرفته در مسیر اربعین فرصت این قبیل موضوعات خارج از چارچوب رسمی میسر خواهد بود.
فرهنگ و ادبیات اربعین و آن اتفاق بزرگ چند ده میلیونی در حال گسترش است. حتی اهالی ادیان دیگر هم علاقه‌مند همراهی با مسلمانان در این مسیر هستند تا اطلاعات این سفر بسیار ویژه را به کشورها و ملت‌هایشان مخابره کنند
گسترش فرهنگ و ادبیات اربعین در جهان
برگردیم به سوال اول که پیاده‌روی اربعین چه تغییری در عرصه جهانی به دنبال خواهد داشت؟
فرهنگ و ادبیات اربعین و آن اتفاق بزرگ چند ده میلیونی در حال گسترش است. حتی اهالی ادیان دیگر هم علاقه‌مند همراهی با مسلمانان در این مسیر هستند تا اطلاعات این سفر بسیار ویژه را به کشورها و ملت‌هایشان مخابره کنند. این اتفاق زمینه شکل متفاوتی از روابط بشری را فراهم می‌کند. این روابط برخلاف مناسبات دیپلماتیک متعارف که از طرف دولت‌ها آغاز می‌شود، از سوی ملت‌ها شروع شده و دولت‌مردان نیز در این تعاملات قرار می‌گیرند.
جریان نخبگان در کشور چگونه باید این تفکر را به سمت تحقق اهداف بلند مدت هدایت کنند؟
لازم است که جریان نخبگانی، موضوع اقتصاد اربعین را در کنار مسئله دیپلماسی و تبادلات اربعین جلو ببرد. سال گذشته در مسیر پیاده‌روی اربعین، ما روایت‌گری اقتصاد مقاومتی جهانی به زبان عربی را شروع کردیم. همچنین به صورت کاملا تصادفی این فرصت پیش آمد که در «اجلاس اتحادیه اقتصاددان‌های مسلمان جهان» در کربلا، بنده نظریه اقتصاد مقاومتی را به عنوان یک نظریه جهانی مطرح کنم.
این نظریه مورد استقبال اساتید و اقتصاددان‌هایی از کشورهای مختلف قرار گرفت. این وظیفه بر گردن همه نخبگان سیاسی و اقتصادی و فرهنگی دلبسته به جریان اربعین وجود دارد که فرهنگ تعاملاتی متفاوت و بی نظیر را برای ارتباط عمیق‌تر ملت‌ها در دنیا مبنا قرار داده و ترویج و تئوری سازی کنند.
شکل‌گیری ملل متحد رویداد اربعین
رویداد اربعین جهان را چگونه تغییر خواهد می‌دهد؟
همان‌طور که از ابتدا هم گفتم ملل متحد متفاوتی براساس رویداد اربعین در دنیا شکل می‌گیرد و بعد از کشورهای اسلامی، کشورهای غیر مسلمان هم به این ملل متحد خواهند پیوست چراکه امام حسین(ع) فقط متعلق به شیعه و اسلام نیست. امام حسین(ع) پرچم آزادگی را بلند کرده و بالاترین سطح مبارزه برای آزادی و آزادگی در کل تاریخ بشر را ایشان انجام داده است.
هرکسی با شنیدن داستان کربلا با هر دین و فرهنگی امام حسین(ع) را به عنوان مرجع خود در آزادگی می‌پذیرد. تمایل ذاتی بشر است. شاید دلیل این‌که گفته شده امام زمان(عج) در زمان ظهورشان اعلام می‌کنند من فرزند امام حسین(ع) هستم، از این جهت است که تمام مردم دنیا با فرهنگ امام حسین(ع) آشنا و با آن عجین هستند. اگر فردی بیاید و بگوید من منتقم آن حضرت و فرزند آن هستم خیلی راحت‌تر با ایشان بیعت می‌کنند. به امید آن روز.
